English| Việt Nam| Check Mail
Hội thảo công bố kết quả nghiên cứu về “Hoàn thiện nền kinh tế thị trường Việt Nam”
Tin tức sự kiện hoạt động của Viện

Hội thảo công bố kết quả nghiên cứu về “Hoàn thiện nền kinh tế thị trường Việt Nam”

28/03/2022 - 5888 lượt xem

Trong khuôn khổ Chương trình Cải cách kinh tế vĩ mô/ Tăng trưởng xanh do Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) tài trợ, sáng ngày 28/3/2022, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức Hội thảo công bố kết quả nghiên cứu về “Hoàn thiện nền kinh tế thị trường Việt Nam”. Hội thảo được tổ chức dưới hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, đảm bảo đầy đủ các bước phòng chống dịch Covid - 19. TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương chủ trì Hội thảo.

Phát biểu tại Hội thảo, TS. Trần Thị Hồng Minh nhấn mạnh, từ một nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp, nền kinh tế thị trường (KTTT) đã từng bước được hình thành và phát triển ở Việt Nam. Đổi mới tư duy, nhận thức về KTTT là điểm nhấn quan trọng, tạo nền tảng xây dựng và hoàn thiện nền KTTT ở Việt Nam. Vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước và mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội đã được điều chỉnh phù hợp hơn với cơ chế thị trường. Các yếu tố nền tảng cho sự vận hành của cơ chế thị trường đã hình thành và ngày càng thể hiện rõ, đặc biệt hệ thống pháp luật kinh tế đã được hình thành và ngày càng hoàn thiện; quyền tự do kinh doanh của người dân, doanh nghiệp được đảm bảo; các loại thị trường, đặc biệt các thị trường nhân tố sản xuất đã hình thành và phát triển. Mở cửa thị trường, hội nhập quốc tế là chất xúc tác quan trọng để Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi, phát triển và hoàn thiện nền KTTT thời gian qua.

TS. Trần Thị Hồng Minh cũng chỉ ra rằng, hơn 35 năm đổi mới, nền kinh tế Việt Nam theo hướng thị trường đã mang lại nhiều kết quả quan trọng. Bộ máy quản lý nhà nước tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả hơn. Môi trường kinh doanh được cải thiện, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tham gia hoạt động kinh doanh và làm giàu chính đáng. Quy mô nền kinh tế được mở rộng, chất lượng tăng trưởng được cải thiện. Việt Nam từ một nước nghèo, kém phát triển đã trở thành nước đang phát triển và tham gia nhóm nước có thu nhập trung bình thấp từ năm 2008; từ nước nhập siêu đã trở thành nước xuất siêu.

TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn khá nhiều hạn chế, thách thức trong quá trình tiếp tục hoàn thiện nền kinh tế thị trường Việt Nam, từ xác định cụ thể, rõ ràng nội hàm nền kinh tế thị trường phù hợp với điều kiện, bối cảnh mới đến giải quyết mối quan hệ giữa Nhà nước và thị trường, vấn đề sở hữu và quyền tài sản, phát triển các thị trường nền tảng, nhất là thị trường đất đai, cải cách DNNN và phát triển các khu vực ngoài nhà nước và các vấn đề xã hội, môi trường và sinh thái.

Đại hội XIII của Đảng đề ra mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam “là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; có thể chế quản lý hiện đại, cạnh tranh, hiệu lực, hiệu quả; kinh tế phát triển năng động, nhanh và bền vững, độc lập, tự chủ trên cơ sở khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn với nâng cao hiệu quả trong hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế… Phấn đấu đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao”. "Để đạt được mục tiêu đề ra đòi hỏi Việt Nam phải có những cải cách mạnh mẽ, sâu rộng để chuyển đổi thực chất nền kinh tế sang nền kinh tế thị trường đầy đủ hơn, có trách nhiệm xã hội và môi trường", Viện trưởng khẳng định.

Ngoài công bố và chia sẻ các nội dung của bản báo cáo, Viện trưởng CIEM cũng mong muốn thông qua Hội thảo, CIEM được lắng nghe các ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các đại biểu để thực hiện các nghiên cứu tiếp theo được tốt hơn.

 

Ông Dennis Quennet, Cố vấn trưởng Chương trình cải cách kinh tế vĩ mô/Tăng trưởng xanh (GIZ)

Ông Dennis Quennet, Cố vấn trưởng Chương trình cải cách kinh tế vĩ mô/Tăng trưởng xanh qua hình thức trực tuyến gửi lời chào đến Viện trưởng CIEM và các chuyên gia, đại biểu tham dự Hội thảo; bày tỏ sự quan tâm đến vấn đề hoàn thiện nền KTTT tại Việt Nam và cảm ơn CIEM đã hỗ trợ cùng GIZ thực hiện nghiên cứu, đóng góp vào quá trình hoàn thiện nền KTTT tại Việt Nam.

Thay mặt nhóm nghiên cứu, TS. Nguyễn Thị Luyến, Phó Trưởng ban, Ban Nghiên cứu cải cách và phát triển doanh nghiệp - CIEM trình bày nội dung chính của bản báo cáo. Báo cáo nghiên cứu tập trung chủ yếu vào các chủ đề về những đổi mới nền tảng trong quá trình chuyển đổi sang nền KTTT ở Việt Nam từ Đổi mới đến nay; những kết quả đạt được qua hơn 35 năm Đổi mới, chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền KTTT định hướng xã hội chủ nghĩa; nhận diện những hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm qua hơn 35 năm chuyển đổi nền kinh tế ở Việt Nam; những thách thức chủ yếu trong quá trình tiếp tục hoàn thiện nền KTTT ở Việt Nam và quan điểm, định hướng nội dung trọng tâm cải cách và lộ trình tiếp tục hoàn thiện nền KTTT ở Việt Nam.

TS. Nguyễn Thị Luyến, Phó Trưởng ban, Ban Nghiên cứu cải cách và phát triển doanh nghiệp - CIEM

Bà Luyến đưa ra một số thông tin chính từ kết quả nghiên cứu:

1. Qua hơn 35 năm Đổi mới, Việt Nam đã chuyển từ một nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng XHCN với những đổi mới nền tảng từ đổi mới tư duy, cách nhìn nhận về kinh tế thị trường, nền kinh tế thị trường định hướng XHCN qua từng kỳ Đại hội của Đảng đến những điều chỉnh về vai trò, chức năng của Nhà nước và bộ máy quản lý nhà nước (trong mối quan hệ với thị trường, xã hội); đổi mới hệ thống pháp luật kinh tế theo hướng thị trường; đảm bảo các quyền của người dân và các chủ thể thị trường; hình thành và phát triển các thị trường nền tảng và mở rộng quan hệ ngoại giao và hội nhập quốc tế.

2. Những điều chỉnh nền tảng trên đã mang lại nhiều kết quả quan trọng. Vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước trong nền kinh tế và mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội được định hình ngày càng rõ hơn, ngay trong các chủ trương, định hướng của Đảng. Bộ máy nhà nước tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả hơn. Môi trường kinh doanh cải thiện, tạo điều kiện thuận lợi cho thị trường vận hành. Hệ thống pháp luật kinh tế liên tục được đổi mới phù hợp với quá trình hoàn thiện mô hình nền kinh tế thị trường ở Việt Nam và tiến trình hội nhập quốc tế. Các yếu tố nền tảng của nền kinh tế thị trường đã được dần hình thành; sở hữu tư nhân, kinh tế tư nhân được thừa nhận và ngày càng khẳng định trong nền kinh tế. Quy mô nền kinh tế mở rộng, thu nhập bình quân đầu người tăng đáng kể. Việt Nam từ một nước nghèo, kém phát triển đã trở thành nước đang phát triển và tham gia nhóm nước có thu nhập trung bình thấp từ năm 2008. Từ một nước nhập siêu, Việt Nam đã trở thành nước xuất siêu trong những năm gần đây, v.v.

3. Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình chuyển đổi nền kinh tế ở Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế. Sự phối hợp, tương tác giữa Nhà nước, thị trường và xã hội còn bất cập, đặc biệt giữa Nhà nước và thị trường. Nhà nước còn làm thay nhiều việc của thị trường, trong khi chưa thực hiện tốt chức năng của mình, đặc biệt chức năng tạo lập và thực thi hiệu quả khung pháp luật. Hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước cải thiện nhưng chưa đáp ứng yêu cầu, cải thiện môi trường kinh doanh có xu hướng chững lại và thiếu đồng bộ. Các loại thị trường đã hình thành nhưng chậm phát triển, đặc biệt là thị trường đất đai. Các chủ thể thị trường, đặc biệt kinh tế tư nhân phát triển nhưng thiên về số lượng, chất lượng phát triển còn hạn chế…

4. Nhìn lại 35 năm Đổi mới, nhiều bài học kinh nghiệm được rút ra, đó là: (i) Đổi mới tư duy, nhận thức về kinh tế thị trường là điểm nhấn quan trọng để đưa Việt Nam chuyển sang một “nấc thang” mới trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế; (ii) Quyết tâm chính trị, kế thừa và phát triển của các thế hệ lãnh đạo qua từng giai đoạn lịch sử của đất nước để đảm bảo sự nhất quán, xuyên suốt con đường phát triển nền kinh tế Việt Nam; (iii) Phát triển sở hữu tư nhân là nền tảng phát triển nền kinh tế thị trường; thừa nhận và phát triển sở hữu tư nhân, phát triển kinh tế nhiều thành phần để thúc đẩy cạnh tranh thị trường, để cơ chế thị trường vận hành đúng nghĩa hơn; (iv) Chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước và cơ chế giám sát, đánh giá quyết định mức độ thành công của quá trình chuyển đổi nền kinh tế và (v) Chuyển đổi nền kinh tế phải được tiến hành đồng bộ, nhưng có lộ trình phù hợp với sự thay đổi của bối cảnh, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế.

5. Thách thức phía trước trong quá trình tiếp tục hoàn thiện nền kinh tế thị trường ở Việt Nam còn khá lớn, đặc biệt trong xác định cụ thể, rõ ràng nội hàm nền kinh tế thị trường phù hợp với điều kiện, bối cảnh mới; trong giải quyết mối quan hệ giữa Nhà nước và thị trường; trong vấn đề sở hữu và quyền tài sản; trong phát triển các thị trường nền tảng, nhất là thị trường đất đai; trong cải cách DNNN và phát triển các khu vực ngoài nhà nước và trong các vấn đề xã hội, môi trường và sinh thái.

6. Để tiếp tục hoàn thiện nền kinh tế thị trường ở Việt Nam, trong thời gian tới cần tập trung vào các nội dung: (i) Tiếp tục đổi mới tư duy và định hình rõ hơn về mô hình nền kinh tế thị trường ở Việt Nam, làm rõ các nội hàm cốt yếu và mối quan hệ giữa phát triển kinh tế thị trường và định hướng XHCN; (ii) Tập trung giải quyết tốt mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội; (iii) Tập trung cải cách sở hữu và phát triển các lực lượng sản xuất, đặc biệt kinh tế tư nhân; (iv) Tập trung phát triển các thị trường nhân tố sản xuất để huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực; (v) Đảm bảo cạnh tranh công bằng và có trật tự; và (vi) Đảm bảo các vấn đề về an sinh xã hội, môi trường và sinh thái.

Toàn cảnh Hội thảo

Hội thảo đã nghe các bình luận của Bà Phạm Chi Lan, Nguyên Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban, Ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc điều hành Economica Vietnam, TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương mại và cạnh tranh, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương và một số đại biểu thảo luận về các vấn đề đổi mới tư duy về KTTT từ góc độ các doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả hoạt động của thị trường, vai trò của thị trường trong việc phân bổ, sử dụng nguồn lực và đưa ra các giải pháp phát triển doanh nghiệp tư nhân giai đoạn tới.

Kết thúc Hội thảo, TS. Trần Thị Hồng Minh cảm ơn các ý kiến, góp ý của các chuyên gia, các vị đại biểu. CIEM ghi nhận và sẽ xem xét, hoàn thiện nghiên cứu để có những tham mưu đóng góp cho Chính phủ. Hội thảo là dịp để CIEM trình bày nghiên cứu, qua đó, nhiều vấn đề đặt ra là gợi mở để CIEM tiếp tục hoàn thiện và tìm tòi những hướng nghiên cứu mới trong thời gian tới./.

 

Nguồn: Trung tâm tư vấn, đào tạo và thông tin tư liệu

 


Tin tức khác



TIÊU ĐIỂM TIN
Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương
Địa chỉ: 68 Phan Đình Phùng - Ba Đình - Hà Nội - Việt Nam
Điện thoại: 84-24-38437461. Fax: 84-24-38456795. Email: vanphongciem@mpi.gov.vn
Ghi rõ nguồn "Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương" khi phát hành lại thông tin từ website này
Copyright 2012 by Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương Thực hiện bởi