Hội thảo công bố báo cáo "Phát triển thị trường lao động nhằm thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế ở Việt Nam”
Tin tức

Hội thảo công bố báo cáo "Phát triển thị trường lao động nhằm thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế ở Việt Nam”

26/04/2021 - 2253 lượt xem

Được sự hỗ trợ của Chương trình Australia Hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam (Aus4Reform), sáng ngày 26 tháng 4 năm 2021, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức Hội thảo công bố báo cáo“Phát triển thị trường lao động nhằm thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế ở Việt Nam”. PGS.TS Trần Kim Chung, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương chủ trì Hội thảo.

Hội thảo có sự tham gia của các nhà quản lý, hoạch định chính sách đến từ các Bộ, ngành Trung ương, các chuyên gia, các học giả, cán bộ nghiên cứu đến từ các Viện Nghiên cứu, các trường Đại học tại Hà Nội. Ngoài ra, Hội thảo còn có sự tham gia của các cán bộ Chương trình Hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam (Aus4Reform) và đông đảo các báo, đài truyền hình đến đưa tin.

Khai mạc Hội thảo, ông Chung phát biểu: Hội thảo nhấn mạnh lại thông điệp về việc ưu tiên chính sách và nguồn lực cần thiết để tập trung cải thiện và phát triển thị trường lao động qua đó thúc đẩy quá trình cơ cấu lại nền kinh tế. Hội thảo chủ yếu tập trung trao đổi, thảo luận về: Các chính sách và diễn biến thực tiễn thị trường lao động trong bối cảnh cơ cấu lại nền kinh tế của Việt Nam; Tình hình kinh tế - xã hội trong và ngoài nước tác động đến phát triển thị trường lao động của Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và các định hướng và một số giải pháp chính sách phát triển thị trường lao động giai đoạn 2021-2025 và các năm tiếp theo.

PGS.TS Trần Kim Chung, Phó Viện trưởng CIEM (ảnh MPI)

Thay mặt cho nhóm nghiên cứu của CIEM, Bà Lê Thị Xuân Quỳnh, Phó Trưởng ban Ban nghiên cứu kinh tế ngành và lĩnh vực trình bày báo cáo. Thực tiễn những năm vừa qua cho thấy thị trường lao động Việt Nam đã có những cải thiện nhất định về hệ thống chính sách lao động, việc làm, tạo khung pháp lý để phát triển thị trường lao động, nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh của nguồn nhân lực và giải quyết việc làm cho người lao động.

Kết quả, thị trường lao động đã có nhiều dịch chuyển tích cực. Lao động đã dịch chuyển từ khu vực nông nghiệp sang khu vực công nghiệp và dịch vụ; từ khu vực việc làm phi chính thức sang khu vực việc làm chính thức, từ những công việc không ổn định, bấp bênh sang những công việc mang tính ổn định, bền vững hơn... Nhận thức của người lao động về bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp đã có sự cải thiện rõ rệt, tỷ lệ lao động tham gia bảo hiểm đã tăng nhiều so với trước.

Tuy vậy, thị trường lao động của Việt Nam vẫn bộc lộ không ít bất cập. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và các chính sách được xây dựng chưa bao phủ đầy đủ các chủ thể trên thị trường lao động. Thị trường lao động Việt Nam nhìn chung vẫn là một thị trường dư thừa lao động; chất lượng việc làm chưa cao; phát triển không đồng đều, mất cân đốivề cung-cầu lao động giữa các vùng, khu vực, ngành nghề kinh tế.

Lao động tại khu vực việc làm phi chính thức, lao động phổ thông vẫn chiếm chủ yếu; lao động đã qua đào tạo có chứng chỉ mới đạt 24,5% năm 2020, cơ cấu lao động đã qua đào tạo chưa phù hợp với nhu cầu thực tiễn. chất lượng nguồn lao động của Việt Nam còn thấp, trong đào tạo còn thiếu gắn kết giữa đào tạo và thực hành. Vì thế, kỹ năng lao động của Việt Nam còn nhiều hạn chế, chỉ đạt 46/100 điểm (xếp thứ 103 trên thế giới), kém rất xa so với nhóm ASEAN-4, chỉ cao hơn Indonesia và Lào.

Các định chế trung gian, chính sách an sinh và bảo hiểm của thị trường lao động còn yếu, độ bao phủ thấp. Bên cạnh đó, lực lượng lao động tại Việt Nam ngày một già hóa với lao động cao tuổi tăng mạnh, lao động trẻ giảm và không đủ thay thế lực lượng lao động đang già hóa. Năm 2019 tuổi bình quân là 41 tuổi, tuổi trung vị là 40 tuổi.

Đáng chú ý, mức tiền lương ở Việt Nam giai đoạn vừa qua đã có nhiều cải thiện, có tính cạnh tranh hơn, theo đó mức lương tối thiểu vùng đối với khu vực tư nhân được xác định trên quan hệ 3 bên: Nhà nước, người sử dụng lao động (giới chủ) và người lao động (công đoàn), nhưng mức tiền lương tối thiểu chưa thực sự đảm bảo được cuộc sống của người lao động.  

Bà Lê Thị Xuân Quỳnh, Phó Trưởng ban Ban nghiên cứu kinh tế ngành và lĩnh vực (ảnh MPI)

Một hạn chế khác là việc kết nối cung – cầu trên thị trường lao động còn một số hạn chế nhất định. Các trung tâm dịch vụ việc làm hoạt động chưa thực sự hiệu quả. Người lao động vẫn thực hiện hoạt động tìm kiếm việc làm qua những còn đường phi chính thức như bạn bè, người thân, và qua các trang web (2-3% số người tìm việc). ..

Nguyên nhân dẫn tới hạn chế thị trường lao động Việt Nam là sự thiếu đồng bộ, triển khai chậm giữa hệ thống các chính sách gồm cả các chính sách về phía cung và cầu lao động (chính sách đào tạo – giáo dục, chính sách tiền lương, an sinh xã hội, chính sách kết nối cung cầu lao động,…). Cùng với đó, công tác quản lý, giám sát, kiểm tra đối với việc phát triển thị trường còn có những hạn chế nhất định.

Trong giai đoạn tới, phát triển thị trường lao động cần chú trọng hoàn thiện thể chế, chính sách về đào tạo nguồn nhân lực, về tạo dựng và giải quyết việc làm cho người lao động, về chính sách tiền lương cho người lao động và về phát triển các định chế trung gian, các cơ chế an sinh, bảo hiểm xã hội cho người lao động để thúc đẩy thị trường lao động phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả và hội nhập với thị trường lao động khu vực và thế giới, đáp ứng quá trình cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng hiện đại, thuộc nhóm trên của các nước có thu nhập trung bình cao.

Thúc đẩy sự tham gia của khu vực doanh nghiệp vào quá trình đào tạo và đào tạo lại lao động trong đó. Khuyến khích doanh nghiệp sử dụng lao động lớn tuổi; hỗ trợ tạo việc làm cho các đối tượng yếu thế, các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương do tác động của tái cấu trúc kinh tế, hội nhập, ứng dụng/chuyển giao công nghệ mới và tác động của dịnh bệnh.

Điểm đáng lưu ý là chính sách tiền lương cần sửa đổi gắn với năng lực, hiệu quả lao động. Để làm được điều đó cần đổi mới công tác đánh giá hiệu quả công việc của người lao động bằng cách xây dựng bộ tiêu chuẩn đánh giá thực hiện công việc (KPI) cho từng vị trí việc làm. Tinh gọn bộ máy quản lý nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công lập, các tổ chức chính trị - xã hội.

Bà Quỳnh nhấn mạnh thêm: cần tiếp tục hoàn thiện thể chế thị trường lao động, tạo lập các điều kiện cơ bản để thúc đẩy sự phát triển và hoạt động của thị trường lao động theo hướng hiện đại, bảo đảm đồng bộ, linh hoạt, minh bạch, cạnh tranh và hội nhập.

Toàn cảnh Hội thảo (ảnh MPI)

Hoàn thiện cơ chế chính sách để phát triển đồng bộ, liên thông thị trường lao động về quy mô, chất lượng lao động, cơ cấu ngành, nghề. Tăng cường vai trò của nhà nước trong việc giám sát, điều tiết cung - cầu lao động; kết nối cung - cầu nhân lực trong cả nước, khu vực và gắn với thị trường lao động quốc tế, khu vực ASEAN./.

 

Nguồn: Trung tâm Tư vấn, đào tạo và thông tin tư liệu

 

 


Tin tức khác