08/11/2017 - 6362 lượt xem
Trong khuôn khổ hợp tác năm 2017, Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) phối hợp với Viện Nghiên cứu Kinh tế phát triển thế giới của Trường Đại học Liên hợp quốc (UNU-WIDER) tổ chức tổ chức hội thảo công bố Báo cáo “ Đặc điểm kinh tế nông thôn Việt Nam: Kết quả điều tra hộ gia đình nông thôn Việt Nam năm 2016 tại 12 tỉnh”.
TS. Nguyễn Đình Cung - Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), GS. Finn Tarp - Trường Đại học Copenhagen - Giám đốc Viện Nghiên cứu Kinh tế phát triển thế giới của Trường Đại học Liên hợp quốc (UNU-WIDER), và TS. Đào Quang Vinh - Viện trưởng, Viện Khoa học Lao động và Xã hội (ILSSA) chủ trì hội thảo.
Ảnh: TS. Đào Quang Vinh - Viện trưởng, Viện Khoa học Lao động và Xã hội phát biểu khai mạc Hội thảo
Báo cáo “Đặc điểm kinh tế nông thôn Việt Nam: Kết quả điều tra hộ gia đình nông thôn Việt Nam năm 2016 tại 12 tỉnh” được thực hiện dựa trên kết quả phân tích bộ dữ liệu thu thập được từ cuộc điều tra Tiếp cận nguồn lực hộ gia đình nông thôn Việt Nam năm 2014. Mẫu báo cáo dựa trên mẫu điều tra gồm 2.669 hộ gia đình tham gia điều tra năm 2016, tại 12 tỉnh gồm: Lào Cai, Phú Thọ, Lai Châu, Điện Biên, Nghệ An, Quảng Nam, Khánh Hoà, Đắc Lắc, Lâm Đồng, Long An…
Dự án điều tra hộ gia đình nông thôn Việt Nam năm 2016 tại 12 tỉnh là cuộc điều tra lặp lại hiếm có, cho phép nghiên cứu các vấn đề về một số vùng và một số nhóm bị bỏ lại phía sau; hộ gia đình đang được hưởng lợi đồng đều từ sự phát triển kinh tế cung và một số vùng cần thêm nguồn lực hoặc đổi mới chính sách.
Ảnh: Toàn cảnh Hội thảo
GS.Finn Tarp, Giám đốc Viện Nghiên cứu kinh tế phát triển thế giới cho hay, kết quả điều tra phối hợp về đói nghèo và hạnh phúc cho thấy tỷ lệ nghèo đói tăng do thay đổi về cách phân loại khi Chính phủ Việt Nam đã áp dụng chuẩn nghèo mới, có những tiêu chuẩn đánh giá cao hơn, do đó tỷ lệ đói nghèo tăng lên. Đời sống của người dân nông thôn đã được cải thiện đáng kể, chất lượng dịch vụ y tế và vệ sinh môi trường được tăng lên, việc thu gom rác thải được cải thiện tích cực, người dân đã chuyển dần từ việc đun nấu bằng củi sang dùng gas.
Đại diện nhóm nghiên cứu về đất đai, ông Thomas Markussen, Trường Đại học Copenhagen cho biết, trong những năm gần đây, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực nhằm tăng cường quyền sở hữu đối với đất đai và khuyến khích đầu tư, nhưng vẫn có sự khác biệt rõ ràng giữa miền Bắc và miền Nam. Đồng thời, nghèo đói có mối tương quan chặt chẽ đối với tình trạng không có đất. Trong khi đó, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có tác động tích cực đến việc lựa chọn cây trồng và đầu tư trên đất. Nghèo không tương quan với tình trạng không có ruộng đất; quản lý đất đai tích cực ảnh hưởng đến sự lựa chọn và đầu tư của cây trồng; sự bất lợi của phụ nữ trong giấy chứng nhận quyền sở dụng đất giảm.
Về tiếp cận tín dụng, báo cáo cho thấy cách tiếp cận tín dụng chính thức là một công cụ quan trọng giúp xoá đói, giảm nghèo. Tuy vậy, các hộ nghèo nhất và dễ bị tổn thương nhất thì thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận với tín dụng. Theo khảo sát, có khoảng trên 28% hộ gia đình có ít nhất một khoản vay, trong khi có tới hơn 71% hộ không có khoản vay nào. Trong số 768 hộ gia đình có ít nhất 1 khoản vay, có 145 hộ có khoản vay thứ 2 và 34 hộ có khoản vay thứ 3. Ngoài ra, vẫn có sự chênh lệch giữa các vùng trong việc tiếp cận tín dụng, tỷ lệ hộ có các khoản vay mà có chủ hộ không biết đọc, biết viết tăng lên. Tỷ lệ hộ thiểu số tiếp cận tín dụng tăng lên, bao gồm cả tín dụng chính thức. Nhóm hộ nghèo nhất có sự gia tăng về tiếp cận tín dụng trong khi các hộ thuộc nhóm giàu thứ 2 lại giảm.
Ảnh: GS. Finn Tarp trình bày kết quả nghiên cứu
Theo TS. Nguyễn Đình Cung, hộ kinh doanh cá thể là một phần quan trọng đối với sinh kế tại khu vực nông thôn Việt Nam. Mặc dù, chiếm tỷ lệ không lớn trong thu nhập nhưng lại là nơi tiếp nhận nguồn lực đầu tư lớn. Thành công của hoạt động kinh doanh của các hộ có liên quan mật thiết với sự giàu có, trình độ giáo dục và yếu tố dân tộc của hộ. Tuy nhiên, hầu hết là các doanh nghiệp nhỏ với ít lao động thường là hoạt động phi chính thức.
Trong khi đó, tình trạng di cư diễn ra khá phổ biến; trong đó, có các tỉnh có nhiều hộ có người di cư là Quảng Nam, Nghệ An, Đắk Lắk, Đăk Nông… và nơi đến của họ là Hà Nội, Tp.Hồ Chí Minh, Đắk Lắc. Người di cư thường là nam giới, thuộc các gia đình nghèo hơn trong cộng đồng.
Báo cáo cũng chỉ ra rằng, các hộ gia đình ở miền núi phía Bắc như Lào Cai, Điện Biên, Lai Châu vẫn tiếp tục lạc hậu ở một số chỉ tiêu về phúc lợi. Nông dân ở các tỉnh phía Bắc ít theo xu hướng thương mại hơn các tỉnh phía Nam. Tăng trưởng kinh tế bền vững trong thập kỷ qua góp phần cải thiện đáng kể phúc lợi của người dân Việt Nam. Nhiều hộ nghèo nhận được sự hỗ trợ và dịch vụ của Chính phủ để giúp họ thoát khỏi tình trạng nghèo đói. Tuy nhiên, vẫn còn sự chênh lệch lớn về phúc lợi và việc tiếp cận các nguồn lực giữa các nhóm dân tộc.
Để đảm bảo những thành tựu về kinh tế của Việt Nam được phân bổ đồng đều, GS.Finn Tarp cho rằng, các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam cần phải chú trọng hơn nữa việc thu hẹp khoảng cách này trong những năm tới; giải quyết những bất bình đẳng này để đảm bảo rằng nhóm hộ nghèo và dễ bị tổn thương nhất không bị bỏ lại phía sau tiếp tục là những vấn đề trọng tâm.
Các ý kiến trao đổi tại Hội thảo đều đánh gia cao chất lượng, độ tin cậy và ý nghĩa của Báo cáo đối với cộng động nghiên cứu và hoạch định chính sách. Một điểm đáng lưu ý là bản báo báo đã phác thảo bức tranh kinh tế nông thôn khá đầy đủ trong lĩnh vực kinh doanh phi nông nghiệp của các hộ nông dân, đồng thời, báo cáo cũng đã vận dụng khung chuẩn nghèo đa chiều để phân tích. Kết quả báo cáo điều tra kinh tế nông thôn đã vẽ lên bức tranh kinh tế sinh động về nông thôn Việt Nam. Đây là những cơ sở quan trọng giúp Nhà nước thông qua các chính sách phát triển kinh tế, xã hội khu vực nông thôn theo hướng bền vững, tối ưu nhất./.
Tham khảo tài liệu Hội thảo tại Trung tâm Thông tin - Tư liệu (CIEM)
Email: tttl@mpi.gov.vn ĐT: 0243.7338930
Nguồn: Trung tâm Thông tin - Tư liệu (CIEM).
Ngày 1/4/2025, Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược đã tổ chức Hội nghị công bố Quyết định của Trưởng Ban Chính sách, chiến lược ...
Chiều ngày 19/03/2025, TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược đã có buổi làm việc với TS. Trương Minh ...
Sáng ngày 7/3/2025, Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược đã tổ chức gặp mặt để chúc mừng nữ viên chức, người lao động ...
Sáng ngày 03/03/2025, tại trụ sở Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đã diễn ra Hội nghị triển khai Quyết định của ...
Sáng ngày 28/02/2025, Lãnh đạo Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đã có buổi làm việc với Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Lãnh ...
Ngày 19 tháng 02 năm 2025 tại Thành phố Đà Nẵng, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), với sự hỗ trợ của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) ...
Sáng ngày 17/01/2025, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức buổi gặp mặt truyền thống các thế hệ cán bộ, viên chức của Viện nhân dịp đón ...
Trong khuôn khổ Chương trình Cải cách kinh tế vĩ mô/Tăng trưởng xanh do chính phủ Đức tài trợ, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) phối hợp với Tổ ...
Trong khuôn khổ Chương trình Cải cách kinh tế vĩ mô/Tăng trưởng xanh do Bộ Hợp tác kinh tế và phát triển Liên bang Đức tài trợ thông qua Tổ chức Hợp ...
Liên kết vùng là vấn đề hết sức quan trọng và đã được Đảng chỉ đạo tại Văn kiện qua các kỳ đại hội (VIII, X, XI, XII và XIII), với định hướng được xác định rõ ...