29/10/2021 - 3078 lượt xem
Trong khuôn khổ Chương trình “Australia hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam” (Aus4Reform), sáng ngày 29/10/2021 tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức Hội thảo “Cải cách hướng tới phát triển bền vững và hội nhập kinh tế quốc tế: Trọng tâm và lộ trình đến năm 2025”. Hội thảo do TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương chủ trì.
Hội thảo có sự tham gia của ông Aedan Puleston, Bí thư thứ hai, Đại sứ quán Australia tại Việt Nam; các chuyên gia cao cấp, các đại diện đến từ các cơ quan ban ngành Trung ương, các cơ quan truyền thông… Hội thảo tập trung thảo luận, tìm kiếm những ý tưởng về trọng tâm và lộ trình cải cách kinh tế, hướng tới thúc đẩy phát triển bền vững và thực hiện hiệu quả tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế đến năm 2025.
TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM chủ trì Hội thảo
Tại hội thảo, TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương nhận định, bối cảnh kinh tế trong năm 2021 không hề dễ dàng đối với Việt Nam khi trải qua hai đợt bùng phát dịch COVID-19, nhất là đợt dịch lần thứ 4 với nhiều diễn biến phức tạp và lan rộng ra nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước, nền kinh tế vẫn phải đối mặt với những khó khăn, thách thức.
Trong bối cảnh đó, cách thức, tư duy điều hành cũng từng bước được điều chỉnh linh hoạt, hướng tới sống chung an toàn với dịch bệnh; từng bước nới lỏng giãn cách xã hội, tổ chức lại hoạt động sản xuất, tạo điều kiện kinh doanh, lưu thông hàng hóa, dịch vụ… Chính phủ vẫn ưu tiên cao nhất trong việc bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và ổn định xã hội, qua đó chia sẻ khó khăn với cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Đồng thời, duy trì đồng thuận xã hội hướng tới quá trình phục hồi và phát triển kinh tế sau dịch bệnh. Sự quyết liệt với cải cách của Việt Nam cũng được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao. Việt Nam đã nổi lên là một hình mẫu về cải cách thể chế kinh tế ở khu vực.
Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn phải đối mặt với những khó khăn, thách thức. Ở bên ngoài, các thị trường xuất khẩu sử dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm hạn chế hàng hóa nhập khẩu, trong đó có hàng hóa Việt Nam. Rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng cũng làm tăng chi phí đáng kể cho doanh nghiệp xuất khẩu cũng như doanh nghiệp hoạt động thương mại trong nước.
Ở trong nước, dịch bệnh COVID-19 cũng làm trầm trọng hóa những vấn đề cố hữu của Việt Nam trong những năm qua, chẳng hạn như phối hợp, liên kết giữa các địa phương nhằm phát huy lợi thế kinh tế của vùng, hay giải ngân đầu tư công chậm.
“Đây là năm thứ hai chúng ta phải đối phó với dịch bệnh COVID-19, nhưng diễn biến vẫn còn rất phức tạp. Những cụm từ như “lúng túng”, “chưa từng có tiền lệ”… không phải là hiếm thấy”, Viện trưởng nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Viện trưởng cũng chỉ rõ, nhiều cải cách đang có dấu hiệu “chạm trần”, thiếu cách làm mới để tạo đột phá. Dù có nhiều nỗ lực cải thiện, công tác điều hành và chất lượng các văn bản chính sách hỗ trợ nền kinh tế, người dân và doanh nghiệp vẫn còn hạn chế, bất cập.
Một số biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế như miễn, giảm, giãn, hoãn thuế, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi, phí… chưa đủ “sức nặng” cần thiết để hỗ trợ doanh nghiệp; hay một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động vừa đi vào thực hiện đã phải sửa đổi.
Cùng quan điểm với Viện trưởng CIEM, ông Aedan Puleston, Thư ký thứ hai, Đại sứ quán Australia tại Việt Nam chia sẻ thông tin rằng, việc quan trọng hiện nay giữa 2 chính phủ, Australia và Việt Nam, là giúp nhau phục hồi sau dịch bệnh. Ông cho rằng, Việt Nam cần tiếp tục cải cách, phát triển. Theo đó, cần chú trọng vào phát triển nền kinh tế số, chuyển đổi số.
Ông Aedan Puleston, Bí thư thứ hai, Đại sứ quán Australia tại Việt Nam phát biểu tại hội thảo
Đại diện nhóm nghiên cứu, ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp, CIEM cho rằng cần lưu ý đến 5 vấn đề lớn, bao gồm: (i) duy trì cải cách trong quá trình phục hồi, và yêu cầu đặt ra là cải cách song song, thay vì cải cách sau khi đã phục hồi kinh tế; (ii) Huy động và sử dụng nguồn lực, đặc biệt là hiệu quả sử dụng nguồn lực; (iii) Không gian cho các hoạt động kinh tế mới bền vững; (iv) Những yêu cầu/đòi hỏi thực hiện hội nhập kinh tế quốc tế hiệu quả, tạo động lực cho cải cách thể chế, tận dụng ưu đãi từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới; và (v) Nâng cao năng lực nội tại của nền kinh tế, trong đó quan tâm nhiều hơn đến khu vực kinh tế tư nhân, hay tư duy về tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế.
Ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp, CIEM
Là chuyên gia trình bày tham luận đầu tiên, TS. Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế, nguyên Viện trưởng CIEM, đánh giá cao Báo cáo đề dẫn của CIEM và việc nhận diện các vấn đề cần tập trung xử lý trong 5 năm tới. TS. Lê Đăng Doanh đề cập đến yêu cầu phải phân tích sâu, đánh giá tác động kỹ lưỡng của đại dịch COVID-19 đến kinh tế thế giới, chuỗi giá trị, chuyển đổi số, và căng thẳng Mỹ-Trung Quốc. TS. Doanh cũng nhấn mạnh yêu cầu phải tiến hành cải cách sớm và song song với quá trình thúc đẩy phục hồi kinh tế, trên cơ sở nhìn thẳng vào những điểm đã làm được và chưa làm được trong quá trình phòng chống dịch vừa qua và hệ lụy đối với kinh tế, các yêu cầu cải cách hướng tới phát triển bền vững (chống biến đổi khí hậu), yêu cầu công khai, minh bạch (nhất là về ngân sách nhà nước). Bên cạnh đó là yêu cầu tập trung cho thúc đẩy chuyển đổi số một cách thực chất, cũng như tiếp tục thực hiện hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế trên nguyên tắc “đa dạng hóa, đa phương hóa”.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh
Phát biểu ý kiến tại hội thảo, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan lo ngại việc chúng ta đang tập trung quá nhiều vào COVID trong khi những thiệt hại về người và vật chất do biến đổi khí hậu cũng rất lớn. Bà đề xuất các giải pháp nên được mở rộng và gắn với cả biến đổi khí hâu. Bà Lan cũng cảnh báo, COVID-19 đang làm bộc lộ nhiều hạn chế trong quản trị quốc gia.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan
Ông Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) lưu ý rằng cần phải xác định những vấn đề trọng tâm cấp thiết cho cải cách thể chế hiện nay.
Ông Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV)
Theo ông Lực, chúng ta còn rất nhiều dư địa cải cách bởi thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, đầu tư, xây dựng, thủ tục hoàn thuế vẫn còn vô cùng phức tạp. Có 4 đến 5 lĩnh vực là nguyên nhân kéo xếp hạng Việt Nam ở mức thấp, trong đó có gánh nặng thể chế của Chính phủ, tính minh bạch, quyền tài sản, thiết chế phục vụ mô hình kinh tế số, cơ sở hạ tầng (đường bộ, sân bay), kỹ năng lao động…
Ông Lê Xuân Bá, chuyên gia kinh tế, nguyên Viện trưởng CIEM
Phát biểu tại hội thảo, ông Lê Xuân Bá, chuyên gia kinh tế, nguyên Viện trưởng CIEM cho rằng, kể từ đầu năm 2021, bối cảnh kinh tế thế giới liên tục có những diễn biến nhanh, phức tạp và khó lường do dịch COVID-19. Vì vậy, việc cải cách thể chế kinh tế, đặc biệt là về chính sách cạnh tranh, môi trường kinh doanh là tất yếu để phục hồi kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp, người dân. Ông đề xuất, cần xem lại các giải pháp đang thực hiện, đẩy mạnh đầu tư công, nhưng nhấn mạnh rằng, không được đẩy mạnh bằng mọi giá và trước hết, hãy cố gắng làm tốt những cái mà chúng ta đang làm.
Đóng góp ý kiến tại hội thảo, TS. Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế, nguyên Phó Viện trưởng CIEM cho rằng, các giải pháp cải cách phải tạo ra được tác động cho dài hạn. Theo ông, có 3 vấn đề cần lưu ý: Thứ nhất, cần tiếp tục thực hiện các giải pháp đang làm; thứ hai, thúc đẩy được đổi mới sáng tạo; thứ ba là phải đột phá. Ông nhấn mạnh, việc chuyển đổi số lần này khác với lần trước. Nó có thể tạo điều kiện cho Việt Nam đi cùng chứ không phải chạy theo hay bắt kịp.
TS. Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế, nguyên Phó Viện trưởng CIEM
Các đầu mục cho cải cách chúng ta đã có hết trong những năm gần đây. Quan trọng là thực thi và thực hiện thế nào và để có kinh tế số thì phải có cơ sở dữ liệu, phải xây dựng được luật về cơ sở dữ liệu.
Toàn cảnh hội thảo
Kết thúc hội thảo, Viện trưởng CIEM ghi nhận các ý kiến đóng góp của các chuyên gia và nhấn mạnh hội thảo giúp nhận diện được các vấn đề, nội dung trọng tâm để hỗ trợ nhóm nghiên cứu trong công tác tham mưu, tư vấn cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Chính phủ có được các chính sách, chủ trương đúng đắn nhất trong thời gian sắp tới khi thực hiện các nội dung liên quan đến phục hồi kinh tế giai đoạn 2021 - 2025./.
Nguồn: Trung tâm Tư vấn, đào tạo và thông tin tư liệu
Ngày 12 tháng 9 năm 2024 tại Thành phố Hải Phòng, trong khuôn khổ Dự án toàn cầu “Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn nhằm bảo vệ khí hậu và ...
Ngày 26/7/2024, trong khuôn khổ hợp tác giữa Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) và Đại sứ quán ...
Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã giao cho Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) chủ trì xây dựng Dự thảo Nghị quyết của ...
Trong chuyến công tác tại tỉnh Hà Tĩnh, đại diện Lãnh đạo, Công đoàn Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) đã ...
Ngày 10/7/2024, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) trang trọng tổ chức Lễ Công bố quyết định bổ nhiệm lãnh đạo cấp Ban. Tham dự buổi lễ có các đồng chí ...
Trong khuôn khổ Chương trình Cải cách kinh tế vĩ mô/Tăng trưởng xanh do Chính phủ Đức tài trợ, ngày 09/07/2024, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương ...
Nhận lời mời của Giáo sư Tetsuya Watanabe, Chủ tịch Viện Nghiên cứu kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA), TS. Trần Thị Hồng Minh đã tham dự Phiên họp Hội ...
Ngày 05 tháng 01 năm 2024, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 02/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng ...
Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động đến năm 2030 do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương chủ trì, trực tiếp tham mưu và đã được phê duyệt tại Quyết ...
Sáng ngày 21/5/2024, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) đã tổ chức buổi Lễ trao bằng tiến sĩ cho 5 nghiên cứu sinh của Viện...